System samogłosek angielskich jest bardzo odmienny od polskiego. Zawiera on przynajmniej dwa razy tyle kontrastujących ze sobą dźwięków (fonemów).
 

W celu systematyzacji zwykło się przedstawiać samogłoski wpisane w tzw. 'czworokąt samogłoskowy', którego kształt odzwierciedla z grubsza skrajne położenia języka w artykulacji samogłosek.

Zależnie od ich położenia w tym czworokącie określa się samogłoski jako:

- przymknięte/średnie/otwarte (na skali pionowej)

- przednie/centralne/tylne (na skali poziomej).

Poniższy diagram przedstawia angielskie i polskie samogłoski, oraz ich wzajemne położenie (w nawiasach samogłoski polskie):

3.2. Różnice między samogłoskami polskimi a angielskimi

Różnice między samogłoskami angielskimi i polskimi nie ograniczają się tylko do pozycji języka w czasie artykulacji. Niektóre samogłoski angielskie (głównie te znajdujące się na peryferiach czworokąta: /A:, i:, u:, o:/) są dłuższe i bardziej napięte od pozostałych. Stąd bierze się, na przykład, trudna do opanowania przez Polaka różnica między dwiema angielskimi samogłoskami przymkniętymi i tylnymi (polskie /u/ zbliżone jest do peryferyjnego angielskiego /u:/). Rozróżnienie długości i napięcia ma też konsekwencje dla ortograficznego dzielenia wyrazów.

Inne różnice:

• (1) brak w angielszczyźnie silnie unosowionych samogłosek, takich jak polskie /ę/ czy /ą/ (patrz),

 

• (2) nieakcentowane samogłoski w polszczyźnie nie ulegają tak silnej redukcji, jak w języku angielskim

3.3. Główne trudności w wymowie samogłosek

Oto opis typowych trudności Polaka w opanowaniu systemu samogłosek angielskich:

3.3.1.

Polskie /e/ (P/e/) znajduje się dokładnie pomiędzy angielskimi /e/ i /Q/ (E/e/ i E/Q/), stąd E/e/ 'słyszy się' często jak P/I/, a E/Q/ jak P/a/.

Częste wyrazy z E/e/:

when , said , many , then , very , get , any , well , again , help , tell , set , every , sentence ,

never , end , left , next , together , head ,

Częste wyrazy z E/Q/:

back , man , land , hand , family , add , black , ran , map , perhaps , animal , matter , pattern ,

language , stand , carry , fact , plan , travel , happy ,

 

3.3.2.

Podobnie dzieje się na obszarze /o/: angielski posiada dwa różne /o/,

jedno bardziej otwarte - jak w:

long , because , off , along , want , often , across , body , top , song , dog , hot ,

common , box , strong , problem , watch , stop , gone .

drugie bardziej przymknięte - jak w:

all , your , more , water , before , small , saw , thought , form , always , important ,

four , almost , story , north , door , morning

Polskie /o/ mieści się między nimi.

 

3.3.3.

P/u/ jest zbliżone do peryferyjnego E/u:/ - jak w:

two , who , use , new , through , too , food , few , school , soon , true , move ,

group , blue , moon, unit , numeral

natomiast E/U/ wymawia się przy bardziej centralnym położeniu języka, a więc między P/u/ a P/e/:

good , look , put , music , book , full , wood , foot , woman , sugar , pull , popular

 

3.3.4.

Samogłoski centralne w ogóle w polszczyźnie nie występują, stąd przyswojenie ich sobie jest zwykle dla Polaka trudne. Należy pamiętać, że angielskie akcentowane 'schwa' (E/Î:/) odróżnia się od E/U/ (lurk kontra luck ) i od E/e/ (bird kontra bed ), oraz oczywiście od P/e/.

Z kolei E/U/ nie ma wiele wspólnego z P/a/ czy E/A:/ (luck - lark ).

 

3.3.5

Ponieważ samogłoski nie są w angielszczyźnie nosowe przed głoskami nosowymi, Polacy często źle wymawiają takie zbitki, traktując je jako /ą/ czy /ę/, na przykład w takich wyrazach:

	/-m/	/-n/
/e-/	temperature , empty , member , empire , attempt , emperor , temple , tempo , temper , emphasis , temporary , resemble , embassy ,	against , sense , fence , tense , mention , dense , sensitive , convention , potential , hence , intense , sensible , immense , condense , pence , defence ,
	/-m/	/-n/
/W-/	- - -	sentence , distance , difference , science , instance , balance , substance , silence , evidence , influence , entrance , sequence , conscience , licence , experience ,
	/-m/	/-n/
/A:-/	example , sample	answer ,   dance , chance , glance , advance
	/-m/	/-n/
/